Safranın Faydaları Nelerdir?

Üretimi maliyetli ve hasadı oldukça emek isteyen safran dünyanın en pahalı baharatlarından biridir. Yüksek antioksidan içeriği sayesinde pek çok rahatsızlığın tedavisine yardımcı olabilir. Ancak bazı kişilerde yüksek dozlarda safran tüketimi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Kökeni İran’a dayanan safranın faydası içeriğindeki biyoaktif bileşenlerden kaynaklanır.¹ Safranın faydaları hakkında daha detaylı bilgiler için okumaya devam edin.

İçerikler (Gizle - )(Göster + )

1. Safran Nedir?

2. Safranın Faydaları Nelerdir?

   1. Ruh Halini İyileştirebilir

   2. Adet Dönemi Semptomlarını Hafifletebilir

   3. İştah Kontrolünün Sağlanmasına Yardımcı Olabilir

   4. Diğer Faydaları

3. Safran Nerede Yetişir?

4. Safran Nasıl Tüketilir?

Safran Nedir?

Safran, Latince adı Crocus sativus olan safran çiçeğinden elle hasat edilir. Bitkinin adı çiçeğin stigma adı verilen iplik benzeri yapılardan gelir. Binlerce yıllık geçmişe sahip olan bitki, yemeklere verdiği kendine özgü doku, tat ve renk nedeniyle sevilerek mutfaklarda kullanılır. Yetiştirilmesi ve hasadının elle yapılması nedeniyle fiyatı oldukça yüksek olan safran çiçeği, parlak kırmızımsı altın bir renge sahiptir. Hint, Orta Doğu ve Akdeniz yemeklerinde baharat şeklinde yaygın olarak kullanılır. Safranal, kaempferol, krosin ve krosetin gibi antioksidan bileşenler açısından zengindir ve bu bileşenler safran çiçeği faydaları üzerinde etkilidir.^{1 2}

Safranın Faydaları Nelerdir?

Safrandaki bitki pigmentleri güçlü antioksidan özelliklere sahiptir. Hücrelere zarar veren serbest radikallerin etkisini azaltmak ve bu sayede oksidatif hasara karşı vücut hücrelerini korumak safranın faydaları arasındadır. Özellikle baharata kendine özgü kırmızımsı rengi veren krozin ve krosetin adlı karotenoid pigmentler sağlık üzerinde safranın faydası için önemlidir.¹ Safranın yararları aşağıdakileri kapsayabilir:

Ruh Halini İyileştirebilir

Safran kırmızımsı parlak altın rengi nedeniyle güneş ışığı olarak da bilinir. Aynı zamanda bu adın verilmesinin nedeni ruh halinde aydınlanmaya yol açması olabilir. Yapılan çalışmalar hem safran bitkisinin hem de yapraklarının depresyon tedavisinin desteklenmesine katkıda bulunarak ruh halinde iyileşmeler yapabileceği yönündedir. Ancak depresyon üzerindeki safranın faydası için daha çok çalışmaya ihtiyaç duyulur. (1 Ruh hali üzerinde etkili bir vitamin olan B6 vitamini hakkında daha detaylı bilgiler için “B6 Vitamini Faydaları” yazımızı inceleyebilirsiniz.²

Adet Dönemi Semptomlarını Hafifletebilir

Kadınlarda adet dönemi yaklaştığında hormonların etkisiyle fiziksel, psikolojik ve duygusal değişiklikler olabilir. Baş ağrısı, sinirlilik, karın ağrısı ve krampları gibi adet semptomlarının hafiflemesinde safranın faydaları olabilir. Adet döneminde tüketebileceğiniz bir diğer bitki kedi otu hakkında daha detaylı bilgilere “Kediotu Faydaları” yazımızdan ulaşabilirsiniz.¹

İştah Kontrolünün Sağlanmasına Yardımcı Olabilir

Safran, iştah üzerinde rol oynayan hormonların düzenlenmesinde etkilidir. İştahın baskılanmasına yardımcı olarak kilo kontrolünün sağlanmasını destekleyebilir.¹

Diğer Faydaları

Safranın diğer potansiyel sağlık faydaları hakkında kapsamlı çalışmalar yapılmamıştır. Ancak aşağıdaki bazı sağlık yararlarında rolü olduğu düşünülmektedir:

• Güçlü antioksidan bileşikleri sayesinde kolesterolün düşürülmesine katkıda bulunarak kan damarlarının tıkanmasını önlemeye yardımcı olabilir.¹
• Yüksek kan şekeri seviyelerinin düşürülmesinde etkili olabilir ve insülin duyarlılığını artırabilir.¹
• Yaşa bağlı gelişen makula dejenerasyonu tedavisini destekleyebilir. Hastalığın en önemli nedenlerinden biri olan serbest radikallerin hücrelere verdiği hasarı antioksidan bileşenleri sayesinde önleyebilir, tedaviye katkıda bulunabilir.¹
• Alzheimer hastalığında gelişen hafıza problemlerinin önlenmesine katkıda bulunabilir.¹
• Yapılan bazı çalışmalarda uyku süresi ve uyku kalitesinde safranın faydası olduğu gözlenmiştir. Uyku kalitesini artırmak için neler yapabileceğiniz hakkında detaylı bilgilere “İyi Bir Uyku için İpuçları” yazımızdan ulaşabilirsiniz.³

Safran Nerede Yetişir?

Safran hakkında kaydedilen en eski bilgiler milattan önce 7. Yüzyıla kadar uzanır. Asur medeniyetine ait yazılı belgelerde safran hakkında bilgilere rastlanmıştır. Binlerce yıldır ticareti yapılan safranın neredeyse %90’a yakın bir kısmı İran’da üretilir. İspanya’dan Doğu Hindistan’a kadar uzanan sıcak iklim koşullarında yetiştiriciliği yapan bitkinin üretiminde Afganistan ikinci sıradadır. Üçüncü sırada İspanya ve ardından Birleşik Arap Emirlikleri, Yunanistan, Hindistan, İtalya, Çin, Azerbaycan ve Fas gibi ülkeler de küçük çapta da olsa safran yetiştirir. (4) Ülkemizde ise safran yoğun olarak Batı Karadeniz Bölgesi’nde Karabük iline bağlı Safranbolu ilçesinde yetiştirilir. Buna ek olarak Isparta ve Şanlıurfa’da da safran yetiştiriciliği yapılır.⁵

Safran Nasıl Tüketilir?

Safran oldukça baskın bir aromaya sahiptir. Bu nedenle yemeklerde baharat olarak çok az kullanılması yeterlidir. Yemeklere kendine özgü kırmızımsı parlak sarı bir renk katan safran hem tatlı hem de tuzlu hamur işlerinde de kullanılabilir.⁶ Safranın yararları için farklı kullanım alanları aşağıdakileri kapsayabilir:

• Çorbalara ekleyebilirsiniz.
• Puding, dondurma, sütlaç, muhallebi gibi sütlü tatlılarda kullanabilirsiniz.
• Safranın en çok kullanıldığı yemeklerden biri pirinç pilavıdır. Özellikle Güney Asya’ya özgü Biryan adlı yemeğin ana bileşeni safrandır.
• Kırmızı et, tavuk, balık gibi et yemeklerini lezzetlendirmek için kullanabilirsiniz.
• Kek, kurabiye, poğaça, ekmek gibi hamur işlerinde değerlendirebilirsiniz.
• Safranın faydası için sıcak sütün içine ekleyerek ara öğünde tüketebilirsiniz. Yine ara öğünlerde meyve ve yoğurt ile safranı kullanabilirsiniz.⁶

Safranın yemeklerde kullanımı güvenli olarak kabul edilir. Ancak takviye formunda safranın aşırı alımı bazı kişilerde mide bulantısı, baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, ağız kuruluğu gibi yan etkilere neden olabilir. Hamile ve emziren kadınlarsa takviye formundaki safranın etkilerine dair yeterli çalışmalar mevcut değildir. Bu nedenle doktora danışılmadan tüketilmemesi önerilir.⁶

Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.